Hipotermi Nedir? Hipotermiden Nasıl Korunulur?

Zaman zaman ekstrem denebilecek alışılmışın dışındaki hava sıcaklıkları nedeniyle kişilerin yaşama ihtimali olan hipotermi oldukça tehlikeli bir durumdur. Kışın spor yapanların mutlaka hipotermi hakkında bilinçlenmesi gerekir. Bu durumun ne olduğu, nasıl başa çıkılması gerektiği veya nasıl korunması gerektiği gibi soruların yanıtını bilerek kış sporlarını yapmak gerekir.

Hipotermi, tanım olarak kişinin çok soğuk hava koşullarına maruz kalma durumunda ortaya çıkar. Kayak, snowboard, tırmanış, kar yürüyüşü gibi sporlarla ilgileniyorsanız mutlaka hipotermi belirtileri ve başa çıkma yöntemlerini öğrenmelisiniz. Böylece çok daha güvenli ve sağlıklı bir şekilde spor yapmanız mümkün olacaktır.

Hipotermi Nasıl Anlaşılır?

Düşük hava sıcaklığına çok uzun süre maruziyeti, hipoterminin ortaya çıkmasına yol açar. Soğuk havada uzun süre geçirilmesi halinde vücut, normalden çok daha hızlı bir şekilde ısı kaybeder. Çok kolay fark edilmeyen bu durum, vücudun depoladığı enerji tükenene dek kendini fark ettirmeyebilir. Fakat vücut bu enerjiyi tamamen kullandığında soğumaya başlar ve tam da bu durum hipotermi başlangıcı olarak kabul edilir.

Hepimizin bildiği üzere bir insanın normal vücut sıcaklığı 37 derece iken hipotermi halinde 35 dereceye kadar düşer. Vücut sıcaklığının düşmesinin ardından daha ciddi sorun yaratan durum bu koşullardan beynin olumsuz etkilenmesine, kişinin doğru şekilde düşünememesine ve iyi hareket edememesine sebep olur. Hareket kabiliyetinin kaybedilmesi durumu iyice ciddileştiren, hipoterminin son ciddi adımı olarak bilinmektedir.

Hipotermi şiddeti, kişinin vücut sıcaklığının ne kadar düşük olduğuna bağlıdır. Bu vücut sıcaklığına ‘çekirdek vücut sıcaklığı’ denir. Çekirdek vücut sıcaklığı yalnızca çok soğuk havalarda değil normal, serin hava koşullarında bile vücudun korumaya çalıştığı için ısı üretmesiyle dengede tutulmaktadır. Isı üretiminin başlaması için kişinin hareket halinde olmasıdır. Vücudun kendini korumaya aldığını ve bahsettiğimiz çekirdek vücut sıcaklığını üretmeye çalışan durum titremenin başlamasıdır. Kişiyi etkisiz hale getirerek ölüme kadar sürükleyebilen bu durum için önlem almanın ilk yolu aslında çok basittir: Yapılan kış sporu ve koşullarına uygun giyinmek.

Hipotermi Belirtileri Nelerdir?

Titremenin dışında ortaya çıkan hipotermi belirtileri şu şekildedir:

• Konuşmanın yavaşlaması
• Zihin bulanıklığı
• Cilt renginin solması
• Ses kısılması
• El ve ayaklarda soğuma, hissizlik başlaması,
• Yorgunluk ve uykuya geçme isteği

Bunların devamında gerçekleşebilecek durumlar ise:

• Baş dönmesi
• Uyuşukluk
• Gözlerin ışığa tepki vermemesi
• Göz bebeklerinin büyümesi
• Solunum ve kalp atışının yavaşlaması
• Solunum ve dolaşımın yavaşlaması
• Çevreye karşı duyarsızlaşma

Hipotermiden Nasıl Korunulur?

Hipotermiye yakalanmamanın ilk adımı, ekstrem hava koşullarında yapılacak olan sporlara uygun kıyafet seçilmesidir. Elbette sonraki adımlar hipotermiye karşı nasıl önlem alınacağını ve hipotermi halinde nasıl müdahale edilmesi gerektiğini bilmektir.

Hipotermiden korunmak için giydiğiniz kıyafetlere göre alabileceğiniz önlemler şu şekildedir:

• Atkı ve eldiven kullanımı
• Bere ve şapka kullanımı (Kafa bölgesi, vücut ısısının en fazla olduğu yerdir.)
• Kat kat giyinme (Birçok kış sporunda önerildiği gibi, katmanlı ve nefes alabilen kıyafetleri üst üste giymek vücut sıcaklığının ayarlanmasına yardımcı olur.)
• Ayakları sıcak tutma (Termal ve dokulu, sıcak tutan çoraplar giyilmelidir.)
• Isıtma bantları kullanımı (Önlem olarak mutlaka ısıtma bantlarını yanınızda taşımanız olası bir durumda sizi çok daha ciddi problemlerden koruyacaktır.)
• Son olarak, spor esnasında çok uzun süre yorgun veya aç kalmamaya özen gösterin. Yanınızda mutlaka kan şekeri düzenleyici minik atıştırmalıklar bulunmalı.

Hipotermi için İlk Yardım

Ölümle sonuçlanabilen hipotermiye karşı temel ilk yardım uygulamalarını bilmek birinin hayatını kurtarmayı sağlayacaktır.

• Hipotermiden şüphelendiğiniz kişinin mutlaka vücut ısısını ölçün. 35 derecenin altındaysa kişiyi daha sıcak bir ortama taşımayı deneyin.
• Üzerinde varsa ıslak kıyafetleri hemen kuru kıyafetlerle değiştirin.
• Boyun, göğüs, kasık ve baş bölümlerini kalın bir kıyafet veya varsa battaniye ile ısıtın. Kuru giysiler, havlu hatta çarşaf bile olsa mutlaka bu bölgeleri sararak ısıtmaya çalışmalısınız.
• Yaygın ancak yanlış bilinenin aksine, kişinin bilinci kapalıysa içecek, en önemlisi de alkol verilmemelidir.
• Vücut ısısının biraz yükseldiğini fark ettiğiniz kişinin boyun ve baş bölgesini ısıtmak için de yine battaniye ve kuru kıyafet gibi malzemelerden faydalananın.
• Bunlar arasında bir diğer en önemli olan ise kişinin hipotermisinin şiddetli olduğunu fark ederseniz kesinlikle kişiyi taşımaya/sarsmaya çalışmayın. Yukarıdakileri uyguladıktan sonra en kısa sürede tıbbı yardım çağırmak için acele etmeli, bunu yaparken kişiyi hala sıcak tutmaya devam etmelisiniz.

Hipotermi gibi ciddi bir durum bile olsa bununla baş etmenin öncelikli yolunun yapılan kış sporuna uygun giyinmek olduğunu unutmayın!

Sağlıklı bir spor yaşamı dileriz.